Алматы 12 тамыз. ҚазТАГ - Мадина Әлімханова. Алматыда құқық қорғаушылар Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтан журналистердің заңды кәсіби қызметіне кедергі келтіретін істерді бақылауға алуды сұрады, деп хабарлады адвокат Айман Умарова.
«Біз Тоқаевқа барлық жағдайлардың (журналистердің заңды кәсіби қызметіне кедергі жасау туралы - ҚазТАГ) бақылауға алынып, бұл істер сотқа жіберілуін сұраймыз. Менімен бірге «Әділ сөзден» ресми үндеу болады. Мен саясаттандыруды қаламаймын, бірақ ол өздігінен солай болады.
Біз ішкі істер министріне жүгінеміз бе, білмеймін. Нәтиже болады деп ойламаймын, өйткені бұл оның қол астындағы адамдар. Егер ішкі істер министрі бізді көріп, тыңдайтын болса, онда бұл істер бақылауға алынып, тіркелуі керек еді. Бәлкім, біз бейне хабарлама дайындайтын шығармыз, өйткені тәжірибе көрсеткендей, бейне хабарламалар тиімдірек », - деді Умарова дүйсенбіде өткен баспасөз конференциясында.
Бұл ретте ол полиция бөлімшесінің (ПБ) басшылығының алдында Нұр Сұлтандағы митингі туралы хабар дайындап жатқан журналистерге қарсы белгісіз адамдар қолшатырлар мен газ құятын камераларды пайдаланған кезде, ҚазТАГ, Азаттық радиосы мен «Адам құқықтары және заңдылықтың сақталуы жөніндегі қазақстандық халықаралық бюро» журналистеріне шабуылдар жасап, журналистердің қызметіне кедергі келтірген жағдай турыла болып отыр Алматыдағы баспасөз конференциясында және т.б.
Өз кезегінде «Әділ сөз» сөз бостандығын қорғау халықаралық қорының президенті Тамара Калеева өтінішке басқа адам құқықтары жөніндегі ҮЕҰ қосыла алатындығын атап өтті.
«Мүмкін бұл ҮЕҰ-ның ұжымдық үндеуі болуы мүмкін, біз сөз бостандығын қорғауға маманданған басқа адам құқықтарын қорғаушы ұйымдарды тарта аламыз», - деді Калеева.
Алайда ол халықаралық құқық қорғау ұйымдарына үндеу жолданғанын атап өтті.
«Біз «Шекарасыз репортерларға» үндеу тастадық». Біз IFEX-те жазғанбыз - бұл әлемдегі 190 журналистік ұйым. Біз бұл мәселені ұмытпаймыз. Адвокаттың күш-жігері мен журналистік күш-жігер айтарлықтай заңды нәтижеге әкелуі керек», - деп толықтырды Калеева.
Оның сөзіне қарағанда, соңғы 20 жыл ішінде «Әділ сөз» қоры журналистердің заңды кәсіби қызметіне кедергі келтіретін 800-ден астам жағдайды тіркелді.
«Шабуылдар көп. Тек біздің елімізде 20 жыл ішінде журналистердің заңды қызметіне кедергі келтірудің 800-ден астам жағдайы тіркелді - олар ұрып-соғып, ант беріп, бопсалау жасады. Кедергінің көптеген түрлері бар. 2005 жылы журналистің кәсіптік қызметіне кедергі келтіргені туралы сотқа жүгінген кезде бір ғана сол жағдайда, сот оның дұрыс екенін мойындады.
Бұл Қазақстан тәуелсіздігінің 28 жылындағы жалғыз іс. Қазір журналистерге жұмыс істеуге істетпеудің осы жағымсыз құбылыстары күшеюі байқалды. Бұл істер өте күрделі, өйткені олар әрдайым созбалаңға салынып, журналистердің шыдамы таусылып, кінәлілер еш жазасыз кетеді», - деп атап өтті Калеева.
Өз кезегінде Адам құқықтары мен заңдылықты сақтау жөніндегі Қазақстандық халықаралық бюроның журналисі Андрей Гришин бюро қызметкерлері берген барлық мәлімдемелер бойынша ешқандай әрекет жасалмағанын және 22 шілдеде Алматыда өткен баспасөз конференциясында шабуыл туралы мәлімдемесі мүлдем жоғалғанын атап өтті.
Сонымен бірге, ол мұндай шабуылдардың мақсаты журналистердің қызметіне кедергі жасау ғана емес, сонымен бірге биліктің іс-әрекеттеріне наразы азаматтар өз пікірлерін білдіре алатын жалғыз баспасөз клубының жабылуы болуы мүмкін деп қосты.
Еске салайық, 22 шілдеде Алматыдағы Адам құқықтары мен заңдылықты сақтау жөніндегі қазақстандық халықаралық бюрода аналарды қудалау туралы баспасөз конференциясында журналистерге шабуыл жасалды. ҚазТАГ қызметкерлерінен жабдықтарын тартып алды, «Алматы» және «Азаттық радиосының» журналистерінің камералары толығымен бұзылды. Полиция шақыртылды бірақ олар кінәлілерге ешқандай шара қолданбады.
Алматыда құқық қорғаушылар Тоқаевтан журналистерге кедергі келтіретін істерді бақылауға алуды өтінді
