«Отбасы банк» АҚ (Банк) тұрғын үй құрылысы жинақтарының шарттары бойынша қарыз салымшыға кемінде үш жыл шотта қажетті соманың 50% міндетті жинақтаған кезде беріледі. Бұл ретте қарыз алушы банктің сыйақысын жинақталған қаражатты есепке алмай, қарыз сомасына ғана төлейді, деп жауап берді үкімет басшысы Олжас Бектенов депутаттық сауалға.
Оның айтуынша, егер салымшының қаражат жинауға мүмкіндігі болмаса, бірақ қажетті соманың 50% бар болса, ол аралық деп аталатын қарызды мерзімінен бұрын ала алады.
«Бұл жағдайда соманың 50% салынған қаражат аралық қарызды пайдалану кезеңіне (үш жыл) кепіл ретінде әрекет етеді. Бұл тәсілде ипотекалық қарыз клиентке қажетті соманың 100% мөлшерінде беріледі және банктің сыйақысы берілген барлық сомаға есептеледі», - деп мәлімдеді премьер-министр.
Үкімет басшысы депозиттің мерзімі кемінде үш жыл құрағаннан кейін қарыз алушының банкте сақталған сомасының 50% мөлшеріндегі қаражаты аралық қарызды өтеу есебіне өтеді, ал қарыз алушы мөлшерлемесі жылдық 3,5-5% дейін төмендетілетін тұрғын үй қарызына ауысады, деді.
«Салыстырып қарасақ, тұрғын үй құны Т30 млн, жылдық мөлшерлеме 18% және бастапқы жарна 20% болған кезде екінші деңгейдегі коммерциялық банктің қарыз алушысы 10 жыл ішінде ай сайын шамамен Т430 мың төлейтін болады, нәтижесінде артық төлем екі есеге жуық болады. Банктің аралық қарыз жүйесі бойынша жылдық сыйақы мөлшерлемесі 7%, қарыз сомасы Т30 млн және бастапқы жарна 50% болған кезде осындай мерзім ішінде қарыз алушы алғашқы үш жылда ай сайын Т200 мың астам және қалған жеті жылда шамамен Т160 мың төлейтін болады, нәтижесінде артық төлем Т8 млн - Т10 млн аралығында болады», - деп хабарлады премьер.
Сонымен қатар ол, бүгінгі таңда банк елдегі тұрғын үй құрылысы жинақ жүйесін іске асыратын жалғыз қаржы институты болып табылатынын атап өтті.
Премьер сондай-ақ, «Тұрғын үй құрылысы жинақтары туралы» заңда салымдарды жинақтаудың, оларға мемлекеттік сыйақыны есептеудің, кредит берудің және өзге де талаптардың барлық шарттары айқындалғанын айтты.
Бектенов қолданыстағы заңнамада басқа екінші деңгейдегі банктерге, соның ішінде исламдық ипотека беретін банктерге қолжетімді тұрғын үй несиесін беру үшін өздерінің тұрғын үй жинақ жүйелерін құруға ешқандай шектеулер көзделмегенін айта кету керек деді.
Үкімет басшысының айтуы бойынша, тұрғын үй сатып алу үшін кредиттік және тұрғын үй-жинақтаушы кооперативтерін құру жөнінде, «Тұрғын үй қатынастары туралы» заңның және Азаматтық кодекстің нормаларына сәйкес азаматтар көппәтерлі тұрғын үй салу және кейіннен мүшелер арасында пәтерлер мен басқа да үй-жайларды бөлу мақсатында ерікті бірлестіктер ретінде тұрғын үй құрылысы кооперативтерін (ТҚК) құруға құқылы.
«Сондай-ақ заңнамада ТҚК құру және қызметін реттеу, оның ішінде дауларды шешу тәртібі, пайларды қайтару, талап ету құқықтарын беру мәселелері және басқа да аспектілер регламенттелген. ТҚК-ның құқық қабілеттілігін белгілеу және олардың қызметін бақылау «Тұтыну кооперативі туралы» және «Коммерциялық емес ұйымдар туралы» заңдармен реттеледі. ТҚК нысандарының жұмыс істеу тетігі мен тәртібі ТҚК қызметін ұйымдастыру қағидаларына сәйкес реттеледі», - деп мәлімдеді премьер-министр.
Қазіргі уақытта елімізде 605 ТҚК тіркелген, оның 17-сі 2023 жылы құрылған.
Фото көзі: primeminister.kz